Τώρα που η Christine Lagarde ανακοίνωσε την παραίτησή της από γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι έχουν και πάλι την αξίωση να αναλάβουν την πιο σημαντική οικονομική θέση στον κόσμο. Η Merkel επικαλείται μια πολιτική συμφωνία που υπεγράφη προ δεκαετιών, η οποία παραχωρεί στην Ευρώπη την ηγετική θέση του ΔΝΤ σε αντάλλαγμα με το να επιτρέπει στους Αμερικανούς να διευθύνουν την Παγκόσμια Τράπεζα.
Εάν οι ηγέτες του πλανήτη θέλουν το ΔΝΤ να επιτύχει στην αποστολή του για τη διασφάλιση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, θα πρέπει να τερματίσουν τις μηχανορραφίες και να επιλέξουν το κατάλληλο πρόσωπο για τη δουλειά. Πρέπει επίσης να κάνουν περισσότερα για την αποπολιτικοποίηση του ταμείου.
Παρόλο που οι Ευρωπαίοι διαχειρίζονται το ΔΝΤ από την ίδρυσή του το 1945, αυτό δεν σημαίνει ότι οι πρόεδροι πρέπει απαραίτητα να είναι Ευρωπαίοι. Το 1955, οι μέτοχοι του ταμείου πρότειναν για τη θέση τουλάχιστον δύο μη Ευρωπαίους - τον κυβερνήτη της Τράπεζας του Καναδά Graham Towers και τον C.D. Deshmukh, πρώην κυβερνήτη της τράπεζας της Ινδίας και υπουργό Οικονομικών. Στη συνέχεια, το 1963, άρχισαν οι μηχανορραφίες.
Η πολιτική συμφωνία δεν εξυπηρετεί τους Ευρωπαίους και τον κόσμο. Σκεφτείτε το ρόλο του ΔΝΤ στη δημιουργία του ευρώ. Το 1997, ο τότε γενικός διευθυντής Michel Camdessus, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, δήλωσε χωρίς να έχει στοιχεία ότι το ευρώ θα φέρει μεγάλη οικονομική άνθηση. Στήριξε το ενιαίο νόμισμα, αγνοώντας τα μη ευρωπαϊκά μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου του ταμείου και τις προειδοποιήσεις μελετητών όπως ο Barry Eichengreen. Οι αμερικανικές αρχές, συνένοχες στις μηχανορραφίες, δεν αντέδρασαν.
Επίσης, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, το ΔΝΤ δεν κατάφερε να διαδραματίσει ανεξάρτητο ρόλο. Υπό τη διοίκηση του πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, Dominique Strauss-Kahn, το ταμείο ευθυγραμμίστηκε με το σχέδιο της Ευρώπης να διασώσει τους ιδιώτες πιστωτές της ελληνικής κυβέρνησης, επιβάλλοντας παράλληλα καταστροφικές πολιτικές λιτότητας στην κυβέρνηση - μια πολιτική που υποστήριξε η Lagarde (επίσης πρώην υπουργός Οικονομικών) όταν ανέλαβε το 2011. Το ΔΝΤ υπό τη Lagarde δεν κατόρθωσε επίσης να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε το επιτόκιό της τον Ιούλιο του 2011 και έπειτα το "μάζεψε” το 2013 και το 2014, εν μέσω ενός κλίματος αποπληθωρισμού. Κατά τη διάρκεια αυτών των δυσμενών ετών, το ΔΝΤ προέβλεπε κάθε μερικούς μήνες ότι η ανάπτυξη της ευρωζώνης και η παγκόσμια ανάπτυξη σύντομα θα ανέβαζαν ταχύτητα, αποδίδοντας κάθε φορά την αποτυχία αυτών των προβλέψεων σε "προσωρινούς" παράγοντες.
Τώρα, οι Ευρωπαίοι απειλούν να χρίσουν ως διάδοχο της Lagarde τον Jeroen Dijsselbloem, τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Ολλανδίας. Οι Ολλανδοί ψηφοφόροι απέρριψαν τον Dijsselbloem μαζί με το Εργατικό Κόμμα του στις εκλογές του Μαρτίου του 2017. Ο διορισμός του θα αποτελούσε ένα αποκορύφωμα για τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που, μολονότι αποτελούν μία δύναμη που εξασθενεί, προσκολλώνται σε προνομιούχες θέσεις. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα όσον αφορά την οικονομική σοφία και τις διπλωματικές ικανότητες του Dijsselbloem, είναι οι πολυσυζητημένες συμβουλές του προς τις κυβερνήσεις και τους πολίτες στις νότιες χώρες της ευρωζώνης: "Δεν μπορείτε να ξοδεύετε όλα σας τα χρήματα στις γυναίκες και τα ποτά και στη συνέχεια να ζητάτε βοήθεια".
Δεν υπάρχει έλλειψη καταρτισμένων μη Ευρωπαίων υποψηφίων. Σκεφτείτε τον Hyun Song Shin, επικεφαλής οικονομολόγο της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών και κορυφαίο εμπειρογνώμονα για τις χρηματοπιστωτικές αγορές και τον συστημικό κίνδυνο. Ή ο Raghuram Rajan, οικονομολόγος του πανεπιστημίου του Σικάγου και πρώην κυβερνήτης της τράπεζας της Ινδίας. Και οι δύο αντιπροσωπεύουν έθνη που αναπτύσσονται σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά έχουν περιθωριοποιηθεί στον παγκόσμιο διάλογο. Ή γιατί όχι ένας Αμερικανός, όπως ο Randall Kroszner, ειδικός στον τομέα της τραπεζικής ρύθμισης και πρώην μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ;
Το ΔΝΤ χρειάζεται έναν επικεφαλής, ο οποίος θα επιλεχθεί μέσω ενός ανοικτού διαγωνισμού και όχι με βάση τα εθνικά πολιτικά συμφέροντα. Αλλά αυτό θα ήταν μόνο το πρώτο βήμα. Το ταμείο θα πρέπει επίσης να αντικαταστήσει τους πολιτικά διορισμένους αναπληρωτές διευθύνοντες συμβούλους με τεχνοκράτες, οι οποίοι επίσης θα επιλέγονται μέσω μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας. Και αυτή η βασική ομάδα θα πρέπει να υποστηριχθεί από ένα Συμβούλιο, σύμφωνα με το πρότυπο του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας, που αποτελείται από οικονομολόγους παγκόσμιας κλάσης και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Με τέτοιο όργανο λήψης αποφάσεων στην κορυφή, το ΔΝΤ, υποστηριζόμενο από το εξαιρετικό προσωπικό του, θα μπορούσε να έχει την αξιοπιστία να προχωρήσει σε δύσκολες αποφάσεις όσον αφορά στον δανεισμό κατά τη διάρκεια κρίσεων και να συμβουλεύσει σωστά τα όργανα εξουσιας στην αξιολόγηση των εθνικών και παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών. Μια τέτοια δομή θα επέτρεπε στις συχνά αμφιλεγόμενες συστάσεις πολιτικής του ΔΝΤ να επωφελούνται από μια υγιή οικονομική σκέψη αντί να επηρεάζονται από την εξωτερική πολιτική και τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Για να ολοκληρωθεί η δομή, το ΔΝΤ θα πρέπει να απαλλαγεί από το εκτελεστικό συμβούλιο που έχει λάβει εδώ και δεκαετίες σε μεγάλο βαθμό απερίσκεπτες αποφάσεις για την Ουάσινγκτον και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Τα μέλη του θα μπορούσαν να διατηρήσουν συμβουλευτική λειτουργία και η διοίκηση του ταμείου θα μπορούσε να στρέφεται σε αυτά περιοδικά για τις αποφάσεις του - όπως ακριβώς οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών αναφέρονται στις εθνικές νομοθεσίες.
Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε μια ακόμη επικίνδυνη φάση. Το εμπόριο δεν αναπτύσσεται. Η Κίνα επιβραδύνεται. Οι ΗΠΑ κατεβαίνουν από το "ροζ συννεφάκι” που προκάλεσαν οι φορολογικές ελαφρύνσεις του Προέδρου Donald Trump. Η ευρωζώνη κινδυνεύει ενδεχομένως να εισέλθει σε μία νέα ύφεση που η ΕΚΤ στερείται της δυναμικής για να την καταπολεμήσει. Η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης του ευρώ, παραμένει στα πρόθυρα μιας κρίσης που θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν.
Δεν είναι ώρα για μία ακόμη κρυφή συμφωνία. Το ΔΝΤ χρειάζεται μια νέα αρχή.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment