του Robin-Ivan Capar
Καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για μια συγκλονιστική εκλογική χρονιά, η Κροατία αντιμετωπίζει πολλές ίδιες προκλήσεις με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δύο τάσεις καθορίζουν την πολιτική στιγμή της χώρας. Η πρώτη από αυτές είναι η κατάρρευση της αριστεράς, όπως εκπροσωπείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDP) και την πιθανή καταστροφή του διπολικού πολιτικού συστήματος που υπάρχει εγκατεστημένο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 που η Κροατία έγινε ανεξάρτητη. Η δεύτερη τάση είναι η άνοδος της στήριξης για λαϊκιστές και ευρωσκεπτικιστές -ιδιαίτερα το κόμμα Human Wall, το οποίο αποτελεί τώρα την δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας σύμφωνα με τις περισσότερες πρόσφατες δημοσκοπήσεις από τον Δεκέμβριο του 2018.
Η πτώση του SPD προκύπτει από εσωτερικές διαφωνίες, καθώς και από την απουσία ηγεσίας και καθαρού πολιτικού οράματος. Καθώς ο πρωταθλητής της κροατικής αριστεράς κινείται προς το περιθώριο, το Human Wall έχει κεφαλαιοποιήσει με επιτυχία το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε στον απόηχο της κατάρρευσης του SDP. Το Human Wall είναι ένα κατ’ εξοχήν αντί-ευρωπαϊκό κόμμα: η ηγεσία του καλεί τακτικά την Κροατία να βγει από την ΈΕ και το ΝΑΤΟ και αγωνίζεται ενάντια στην είσοδο της χώρας στο ευρώ.
Το φιλοευρωπαϊκό, κεντροδεξιό κόμμα Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ) του πρωθυπουργού Andrej Plenkovic έχει επωφεληθεί από την πτώση του SDP, εδραιώνοντας τη θέση του ως το ισχυρότερο πολιτικό κόμμα στη χώρα (με το 28,9% των ψήφων σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση Crobarometar). Η παράλυση του SDP έχει σε μεγάλο βαθμό προστατεύσει το HDZ από την συστημική κριτική στο διάστημα 2017-2018, μια περίοδο που κυριαρχήθηκε από μερικά εκ των μεγαλύτερων οικονομικών και πολιτικών σκανδάλων της πρόσφατης ιστορίας της Κροατίας -συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την εταιρεία λιανικής Agrokor και την Uljanik, εταιρεία ναυπήγησης. Ωστόσο, το Human Wall έχει καλύψει το κενό σε κάποιο βαθμό, ανοίγοντας τον δρόμο για μια αναμέτρηση με το HDZ στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019.
Κυριαρχεί η εστίαση σε εγχώρια ζητήματα
Ενώ η αντι-ευρωπαϊκή ατζέντα του Human Wall κερδίζει έδαφος μεταξύ των Κροατών ψηφοφόρων, οι τελευταίοι παραμένουν επικεντρωμένοι στα εσωτερικά ζητήματα. Πραγματικά καθώς τα σκάνδαλα αφορούν όλο και πιο εξέχοντες πολιτικούς κάθε μήνα που περνάει, ο Plenkovic προσπαθεί να συγκρατήσει μια εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Αυτή η παρατεταμένη περίοδος εσωστρέφειας εις βάρος της ευρωπαϊκής και της ευρύτερης εξωτερικής πολιτικής, μπορεί να φανεί στα ευρήματα της έρευνας του ECFR, EU Coalition Explorer για το 2018: Η Κροατία απέτυχε να κερδίσει σημαντικό ρόλο στα ζητήματα ευρωπαϊκής πολιτικής στα μάτια των βασικών της εταίρων. Δεδομένου ότι ήταν ανήμπορη να καθιερωθεί ως ένας αξιόπιστος σύμμαχος μεταξύ αυτών που θεωρεί ως ζωτικούς για την προώθηση των συμφερόντων της στην ευρωπαϊκή και εξωτερική πολιτική, η Κροατία φαίνεται να παρερμηνεύει την θέση και το δίκτυο των συμμαχιών της εντός της ΕΕ.
Αυτή η αποσύνδεση απορρέει από το γεγονός ότι η χώρα έχει δαπανήσει τα τελευταία λίγα χρόνια να αντιμετωπίσει τις εγχώριες κρίσεις που συνδέονται με τις πρόωρες εκλογές και τους κοινοβουλευτικούς ανασχηματισμούς, καθώς και τις πρωτοφανείς περιπτώσεις των Agrokor και Uljanik. Οι χαμηλές επιδόσεις της χώρας σε μια σειρά από μετρήσεις στη λίστα του Coalition Explorer, υποδηλώνουν ότι η πολιτική μυωπία έχει κοστίσει στο Ζάγκρεμπ σε επιρροή, συνάφεια και ορατότητα εντός της Ένωσης.
Μεγαλύτερη προσοχή στην ΕΕ;
Σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το HDZ είναι πιθανό να κερδίσει πέντε έδρες στις επόμενες ευρωεκλογές, με το SDP να κερδίζει τρεις έδρες, το Human Wall δύο έδρες, το κόμμα Bridge of Independent Lists (MOST) μία έδρα και το Civic Liberal Alliance μία έδρα. Το Human Wall είναι το κόμμα που ίναι πιο πιθανό να προωθήσει τα βασικά θέματα πολιτικής την ΕΕ στην πρώτη γραμμή του πολιτικού διαλόγου στην Κροατία. Μετά από χρόνια ύφεσης στην ευρωπαϊκή πολιτική, τα συστημικά κόμματα της Κροατίας θα αναγκαστούν να παρουσιάσουν σαφείς και πειστικές θέσεις σε αυτά τα ζητήματα, υπερασπιζόμενα το status quo της στήριξης για το ευρωπαϊκό project απόο τις επιθέσεις του Human Wall.
Ως εκ τούτου, το 2019 θα είναι καθοριστικό για την πορεία του διαλόγου για την ΕΕ στην Κροατία. Για να αντιμετωπίσει την επικείμενη πρόκληση των ευρωπασκεπτιστικών λαϊκιστών, το HDZ θα αναγκαστεί να ασχοληθεί με τα ευρωπαϊκά ζητήματα πολύ πιο ενεργά από ό,τι έχει κάνει τα τελευταία χρόνια. Μόνο μια τολμηρή ηγεσία και όραμα μπορούν να διατηρήσουν τον ευρύτερο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Κροατίας όσο πλησιάζουμε στο 2020, όταν η χώρα είναι προγραμματισμένο να αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο κυβερνητικός συνασπισμός πρέπει να είναι προσεκτικός να μην πάρει αψήφιστα την επικείμενη πολιτική σύγκρουση. Αναγνωρίζοντας ότι η υπερβολική αυτοπεποίθηση των κυβερνήσεων και η έλλειψη συνειδητοποίησης έχουν ήδη φέρει εκλογικές αναταραχές σε όλη την Ευρώπη -από τη Γερμανία και την Ιταλία μέχρι τη Σουηδία και την Αυστρία- οι συστημικοι ηγέτες στο Ζάγκρεμπ δεν μπορούν να συνεχίσουν στην πορεία της ελάχιστης αντίστασης. Στην Κροατία όπως και παντού στην Ευρώπη, οι ευρωσκεπτικιστές ξέρουν πώς να αξιοποιούν τον εφησυχασμό.
Πηγή: capital.gr
Leave a comment