Προτεραιότητα η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης

Του Φραγκίσκου Κουτεντάκη Το τέλος των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής της χώρας μας έρχεται σε μια δύσκολη ευρωπαϊκή και διεθνή συγκυρία. Στην ευρωπαϊκή σκηνή κυριαρχεί η πολιτική σύγκρουση μεταξύ της ιταλικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και οι δύσκολες διαπραγματεύσεις για τους όρους του Brexit. Στη διεθνή σκηνή ρίχνει τη σκιά της η εμπορική αντιπαράθεση, η άνοδος της τιμής του πετρελαίου και τα έντονα χρηματοδοτικά προβλήματα που παρουσιάζονται στις αναδυόμενες οικονομίες. Η Ελλάδα έχει μια σειρά από θετικά δεδομένα που της επιτρέπουν να κοιτάζει με αισιοδοξία το πέρασμα στη μετα-μνημονιακή εποχή: Έχει διορθώσει τις βασικές δημοσιονομικές και μακροοικονομικές ισορροπίες που την οδήγησαν στην κρίση, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι πλεονασματικό, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει σχεδόν μηδενιστεί, ο ρυθμός μεγέθυνσης και ο πληθωρισμός κινούνται σε θετικό έδαφος και η ανεργία μειώνεται. Η ρύθμιση του χρέους περιόρισε σημαντικά τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού κράτους για τα επόμενα χρόνια, ενώ παράλληλα υπάρχει και ένα σημαντικό δημοσιονομικό "μαξιλάρι". Με άλλα λόγια, έχουν εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό οι βασικές εστίες αβεβαιότητας για τη χώρα μας. Όμως η διαπίστωση ότι η Ελλάδα είναι σε καλό δρόμο δεν σημαίνει ότι δεν παραμένουν άλυτα μια σειρά προβλήματα που είτε προϋπήρχαν της κρίσης είτε προέκυψαν στη διάρκειά της. Επιπρόσθετα, η όποια διεθνής αναταραχή θα γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στη χώρα μας, καθώς, λόγω της πρόσφατης κρίσης, οι αγορές διατηρούν την επιφυλακτικότητά τους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι πρόσφατες αναταραχές σε γειτονικές χώρες (Ιταλία, Τουρκία) είχαν άμεσες επιπτώσεις και στην Ελλάδα. Θα πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει αισιοδοξία, αλλά όχι εφησυχασμός. Ειδικότερα, η πολιτική προτεραιότητα θα πρέπει να περάσει από τη φάση της επείγουσας διόρθωσης προβλημάτων, που χαρακτήρισε την περίοδο του Mνημονίου, σε μια πιο δημιουργική φάση, εκείνη της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας της οικονομικής πολιτικής. Αυτή η νέα φάση είναι σίγουρα πιο ενδιαφέρουσα, αλλά και πιο δύσκολη από την προηγούμενη. Προϋποθέτει στρατηγικό σχεδιασμό, συνέπεια και έναν ανοιχτό και πολιτισμένο δημόσιο διάλογο ώστε να εξασφαλιστεί συναίνεση, τουλάχιστον στις γενικές κατευθύνσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι η εμπιστοσύνη δεν αφορά μόνο τους ξένους, τα επιτόκια δανεισμού και τις επενδύσεις, αλλά κυρίως τους ίδιους τους Έλληνες πολίτες και το πώς αντιλαμβάνονται τη λειτουργία των θεσμών. Η Δικαιοσύνη, η δημόσια διοίκηση, το κράτος πρόνοιας, το ρυθμιστικό πλαίσιο των αγορών σίγουρα ενδιαφέρουν τους ξένους επενδυτές, πρωτίστως όμως ενδιαφέρουν τους ίδιους τους πολίτες της χώρας. Σημαντικές ιστορικές παθογένειες που έχουν επιβαρύνει δραματικά την οικονομική δραστηριότητα, όπως η διαφθορά, η φοροδιαφυγή και οι πελατειακές σχέσεις, οφείλονται στη στρεβλή ανάπτυξη αυτών των θεσμών και στη γενικευμένη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στο κράτος. Η χώρα μας πλήρωσε ακριβά τη διαχρονική πολιτική ανευθυνότητα. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι τόσο οι πολιτικοί όσο και οι πολίτες πήραν τα διδάγματά τους και θα δείξουν την απαιτούμενη ωριμότητα ώστε οι μελλοντικές γενιές να μη ζήσουν παρόμοιες καταστάσεις. * Ο κ. Φραγκίσκος Κουτεντάκης είναι Συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Πηγή: capital.gr