Της Judy Dempsey
Είναι ώρα η Βρετανία να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση -με ή χωρίς συμφωνία. Η προοπτική, τουλάχιστον ρητορικά, τρομοκρατεί τα 27 μέλη της ΕΕ. Δεν περνάει ούτε μία ημέρα χωρίς οι ηγέτες και οι υπουργοί να ζητήσουν από την βρετανική κυβέρνηση να εξηγήσει αν θέλει να φύγει (ή να μείνει στα αλήθεια).
Έγινε χειρότερο την προηγούμενη εβδομάδα. Η Βρετανική Βουλή αντιτάχθηκε σε "ένα Brexit χωρίς συμφωνία". Η πρωθυπουργός Theresa May θέλει τώρα να επιστρέψει στις βρυξέλλες για να επαναδιαπραγματευτεί την αρχική συμφωνία που υπέγραψε σχετικά με το καθεστώς των συνόρων μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας.
Η αλήθεια είναι ότι διπλωμάτες και ηγέτες της ΕΕ έχουν απαυδήσει με την εκπληκτική ανικανότητα της βρετανικής κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και των "στρατοπέδων" που τάσσονται υπέρ της παραμονής και της εξόδου από την ΕΕ. Όλοι γνωρίζουν ότι το Brexit αποσπά την προσοχή σε μια περίοδο που η Ευρώπη προσπαθεί να αντιμετωπίσει την μεταβαλλόμενη γεωπολιτική της θέση προς την Κίνα και τις ΗΠΑ. Θέλουν να τελειώνει όλη αυτή η ιστορία με το Brexit.
Η Βρετανία είχε πάντα μια αμφιλεγόμενη σχέση με την ΕΕ. Από το 1973 που εντάχθηκε σε αυτή. Είναι καιρός να τελειώσει αυτή η ασάφεια. Θα ήταν δηλητηριώδες να παραμένει η Βρετανία στην ΕΕ, μέσω ενός άλλου δημοψηφίσματος ή οποιασδήποτε χαώδους συμβιβαστικής λύσης.
Ο διχασμός μεταξύ των υπέρμαχων της εξόδου και της παραμονής, είναι τόσο βαθύς που οποιαδήποτε βρετανική αντιπροσωπεία στην ΕΕ θα παρέλυε. Οι άτυχοι διπλωμάτες του Ηνωμένου Βασιλείου, του οποίου το υπουργείο Εξωτερικών στο Λονδίνο έχει στερέψει από ταλέντα εξαιτίας της ηγεσίας του, θα κοιτάζουν συνεχώς ανήσυχοι πίσω τους. Θα φοβόταν να προβούν σε οποιαδήποτε δήλωση για περαιτέρω μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Θα εμπόδιζαν κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής.
Η άλλη αβεβαιότητα είναι το ΝΑΤΟ. Όλο και περισσότερα κράτη-μέλη αντιλαμβάνονται ότι η αμερικανική δέσμευση στο ΝΑΤΟ αποδυναμώνεται. Γνωρίζουν ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνά τους, να πάρουν στα σοβαρά την ασφάλεια της ηπείρου και να διαβεβαιώσουν τις ΗΠΑ ότι δεν εκμεταλλεύονται τον μεγάλο τους σύμμαχο.
Ήταν η Βρετανία που απέκλεισε την ΕΕ από το να δημιουργήσει κοινό στρατιωτικό αρχηγείο όταν ο Barack Obama εκανε την "στροφή" του προς την Ασία. Ήταν η Βρετανία, ωθούμενη από τα αντιευρωπαϊκά βρετανικά ταμπλόιντς, που κατηγόρησε την Κομισιόν ότι ήθελε μια πιο ολοκληρωμένη αμυντική πολιτική, ακόμη και έναν ευρωπαϊκό στρατό -κάτι που είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί στο προσεχές μέλλον.
Η ΕΕ ως συλλογικό όργανο δεν έχει κοινές στρατηγικές προοπτικές και μισεί την ιδέα της "σκληρής δύναμης", ενώ τα περισσότερα κράτη-μέλη αντιτίθενται στο να παραχωρηθεί κυριαρχία στις Βρυξέλλες αναφορικά με την άμυνα. Οι βρετανικές αντιδράσεις σε μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ασφάλειας, επιδείνωσαν και ενέτειναν αυτές τις διαφορές.
Μια Ευρώπη χωρίς τη Βρετανία ωστόσο, θα ήταν πολύ πιο εύκολη να δημιουργήσει συμμαχίες των προθύμων για συγκεκριμένα θέματα παρακάμπτοντας παράλληλα την ΕΕ, κατι που η Γαλλία επιθυμεί διότι η ευρωπαϊκή άμυνα δεν προχωράει.
Αυτό ταιριάζει στην Βρετανία. Θα μπορούσε να ενταχθεί σε τέτοιους συνασπισμούς. Και σε ό,τι αφορά στη Γερμανία, έχει χρησιμοποιήσει την αντίδραση της Βρετανίας στην περισσότερη αμυντική ολοκλήρωση, ως ένα άλλοθι για αδράνεια. Το Brexit θα μπορούσε επομένως να βοηθήσει την ΕΕ να διευκρινίσει τι θέλει να γίνει.
Οι Ιρλανδοί δικαιολογημένα δεν θέλουν ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Θα μπορούσε να οδηγήσει στην εισαγωγή συνοριακών ελέγχων μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Αυτοί οι έλεγχοι εξαφανίστηκαν χάρη στη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που τερμάτισε δεκαετίες βίας στην επαρχία. Η εντυπωσιακή άγνοια που δείχνουν οι υποστηρικτές του Brexi για τις επιπτώσεις της εξόδου χωρίς συμφωνία στην βιωσιμότητα της ειρηνευτικής συμφωνίας, εκθέτει την αλαζονεια και την κοντόφθαλμη λογική των κυβερνωσών ελίτ, είτε ανήκουν στους κυβερνώντες Συντηρητικούς είτε στην αντιπολίτευση του Εργατικού Κόμματος.
Θα υπάρξει κάτι περισσότερο από δυσαρέσκεια στην Ιρλανδία εάν η Βρετανία βγει από την ΕΕ. Διακυβεύεται μια ειρηνευτιική διαδικασία. Είναι καιρός η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να φέρουν το Brexit στο λογικό του συμπέρασμα. Να λάβει εξαίρεση για τη Βόρεια Ιρλανδία.
Υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο. Ο ρωσικός θύλακας του Καλίνιγκραντ, που βρίσκεται μεταξύ των κρατών της ΕΕ Πολωνία και Λιθουανία, έλαβε ειδική εξαίρεση από την Κομισιόν το 2012. Επέτρεψε στους κατοίκους του Καλίνινγκραντ να εισέρχονται στην Πολωνία χωρίς βίζα, εάν παραμένουν εντός μιας ακτίνας 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα. Ήταν μια εξαιρετικά επιτυχημένη απόφαση.
Η συμφωνία αυτή τώρα είναι νεκρή. Η πολωνική κυβέρνηση δεν εκτίμησε τα οφέλη της εξαίρεσης και την ακύρωση -προς μεγάλη απογοήτευση και των δύο πλευρών των συνόρων, καθώς είχαν επωφεληθεί τόσοι πολλοί από αυτή. Ωστόσο αυτή η καινοτομία προσφέρει ένα πιθανό μοντέλο για ένα μελλοντικό σύνορο Ιρλανδίας-Βόρειας Ιρλανδίας, μετά το Brexit.
Το συμπέρασμα είναι ότι η ΕΕ, απελευθερωμένη από την βρετανική αμφιθυμία, θα υποχρεώσει τους Ευρωπαίους ηγέτες να καθορίσουν τη δική τους μοίρα. Όχι άλλες δικαιολογίες.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην Washington Post
Πηγή: capital.gr
Leave a comment